بسیاری از ما ارتودنسی را تنها به عنوان روشی برای مرتب کردن دندانها و زیبایی لبخند میشناسیم. اما آیا میدانستید که تاثیر ارتودنسی بر سیستم گوارش هم میتواند قابل توجه باشد؟
در واقع، سلامت دهان و دندان ارتباط مستقیم با کیفیت جویدن و هضم غذا دارد. وقتی دندانها یا فک در موقعیت درست قرار نگیرند، عمل جویدن ناقص انجام میشود و همین موضوع میتواند منجر به مشکلات گوارشی مانند نفخ، سوهاضمه و حتی درد معده شود.
خبر خوب این است که با اصلاح ناهنجاریهای فکی و بایت نامناسب به کمک ارتودنسی، میتوان عملکرد جویدن را بهبود بخشید و به درمان مشکلات گوارشی کمک کرد. در ادامه این مقاله توضیح میدهیم که چگونه با اصلاح ناهنجاریهای فکی میتوان به درمان مشکلات گوارشی با ارتودنسی کمک کرده و سلامت دهان و دستگاه گوارش را همزمان بهبود بخشید.
آیا به راستی درمان مشکلات گوارشی با ارتودنسی امکان دارد؟
در بسیاری از موارد درمان مشکلات گوارشی با ارتودنسی امکانپذیر است، اما باید بدانیم که این درمان به طور مستقیم مشکلات معده یا روده را معالجه نمیکند. نقش اصلی ارتودنسی اصلاح ناهنجاریهای فک و دندان است که بر کیفیت جویدن و خرد شدن غذا تاثیر میگذارند.
جویدن ناقص غذاها، بار اضافی برای دستگاه گوارش ایجاد میکند. با اصلاح بایت نامناسب به کمک ارتودنسی، غذا بهتر خرد میشود و هضم آن سادهتر خواهد بود. بنابراین ارتودنسی میتواند به شکل غیرمستقیم، اما موثر، مشکلات گوارشی ناشی از اختلال در جویدن را برطرف کند.
ناهنجاری های فک و دندان چگونه سبب مشکلات سیستم گوارش میشوند؟
وقتی فک و دندانها در موقعیت صحیح قرار نگرفته باشند، هماهنگی بین زبان، عضلات فک و دندانها بر هم میخورد. این عدم هماهنگی باعث میشود فرآیند خرد شدن غذاها به طور کامل انجام نشده و فرد هنگام جویدن یا حتی بلعیدن دچار مشکل شود.
دندانها باید غذا را به قطعات کوچک و نرم تبدیل کنند تا معده و روده بتوانند آن را بهراحتی هضم کنند. در صورت وجود ناهنجاریهای فکی یا دندانی، غذا به طور ناقص خرد میشود و قطعات بزرگتر وارد معده میشوند.
این موضوع باعث میشود معده برای هضم انرژی بیشتری مصرف کند و فرد دچار مشکلاتی مثل نفخ، احساس سنگینی یا حتی رفلاکس شود. بنابراین ناهنجاریهای فک و دندان، به طور غیرمستقیم، آغازگر بسیاری از اختلالات گوارشی هستند.
انواع ناهنجاری های فکی که موجب اختلال در سیستم گوارش میشوند
ناهنجاریهای فکی تنها بر فرم صورت و زیبایی لبخند تاثیر ندارند، بلکه میتوانند روند طبیعی جویدن و بلع را نیز مختل کنند.ابتلا به هریک از انواع مال اکلوژن مانع خرد شدن کامل غذا شده و میتوانند زمینهساز مشکلات گوارشی شوند. در ادامه با رایجترین ناهنجاریهای فک و دندان که در ایجاد اختلالات گوارشی نقش دارند، آشنا میشویم.
انحراف میدلاین
در انحراف میدلاین، خط مرکزی دندانهای بالا و پایین روی هم قرار نمیگیرند. این بینظمی باعث میشود فرد به طور ناخواسته فقط از یک سمت فک برای جویدن استفاده کند. جویدن یکطرفه فشار بیشتری به همان سمت وارد کرده و کیفیت خرد شدن غذا را کاهش میدهد. در نتیجه، قطعات غذا ناهمگون و بزرگ وارد معده میشوند و فرآیند هضم دشوارتر میشود. علاوه بر این، استفادهی یکطرفه از فک ممکن است به مرور درد و خستگی عضلات را هم به همراه داشته باشد.
اپن بایت
در اپن بایت، دندانهای جلو هنگام بسته شدن فکها روی هم قرار نمیگیرند و فضایی خالی بین آنها باقی میماند. همین فاصله باعث میشود فرد نتواند مواد غذایی را با دندانهای جلویی بهخوبی ببرد یا خرد کند.
کسانی که اپن بایت دارند برای گاز زدن و جویدن خوراکیها بیشتر به دندانهای عقب وابسته هستند و این موضوع تقسیم طبیعی فشار در دهان را بر هم میزند. در نهایت غذا به طور کامل له نمیشود و احتمال مشکلاتی مثل سوءهاضمه یا سنگینی معده بیشتر خواهد شد.
دیپ بایت
دیپ بایت زمانی رخ میدهد که دندانهای جلویی بالا بیش از حد نرمال روی دندانهای پایینی را پوشش میدهند. این وضعیت نهتنها ظاهر لبخند را تغییر میدهد، بلکه باعث محدود شدن حرکات طبیعی فک نیز میشود.
افراد دچار دیپ بایت معمولا جویدن محدودی دارند و توانایی خرد کردن یکنواخت غذا در آنها کمتر است. غذاهای سخت یا فیبردار مانند سبزیجات خام به خوبی آماده هضم نمیشوند و همین امر فشار بیشتری به معده وارد میکند و احتمال بروز مشکلات گوارشی را افزایش میدهد
در این مورد درمان مشکلات گوارشی با ارتودنسی بسیار محسوس است.
اورجت و اوربایت
اورجت به حالتی گفته میشود که دندانهای جلویی بالا بیش از اندازه جلوتر از دندانهای پایین قرار میگیرند، در حالیکه اوربایت به معنای پوشش زیاد دندانهای پایین توسط دندانهای بالا است.
هر دو این مشکلات منجر به ناهماهنگی در حرکات فک و محدود شدن سطح تماس دندانها میشوند. در نتیجه عمل جویدن به شکل کامل انجام نمیگیرد.
این ناهماهنگی میتواند باعث باقی ماندن تکههای بزرگتر غذا و افزایش احتمال نفخ و سوءهاضمه در دستـگاه گوارش شود. با درمان این اختلالات به خوبی میتوان تاثیر ارتودنسی بر سیستم گوارش را مشاهده کرد.
فاصله بین دندانی
وجود فاصله غیر طبیعی بین دندانها نیز میتواند عمل جویدن را تحت تاثیر قرار دهد. با وجود فاصله زیاد، دندانها نمیتوانند به طور هماهنگ روی هم فشار بیاورند و غذا را خرد کنند.
همین موضوع باعث میشود برخی مواد غذایی، مخصوصا خوراکیهای ریز یا سخت، به خوبی خرد نشده و مستقیما وارد معده شوند. در نتیجه، کار دستگاه گوارش سختتر شده و احتمال مشکلاتی مانند نفخ و کندی هضم افزایش مییابد.
مشکلات گوارشی شایع که در اثر بایت نامناسب ایجاد میشوند
بایت نامناسب با مختل کردن عملکرد جویدن، فشار بیشتری به معده و روده وارد میکند. انواع ناهنجاریهای فکی و دندانی در طولانی مدت میتوانند منجر به بروز مشکلات گوارشی شوند که برخی از آنها بسیار شایع و آزاردهنده هستند:
- نفخ و گاز معده بیش از حد: قتی غذا به طور کامل خرد نمیشود، قطعات بزرگتر وارد معده شده و مدت زمان بیشتری برای هضم نیاز دارند. این فرآیند باعث تخمیر مواد غذایی و ایجاد نفخ و گاز بیش از حد در معده و روده میشود.
- رفلاکس معده: بایت نامناسب با مختل کردن فرآیند بلع باعث میشود فشار بیشتری به معده وارد گردد. این فشار اضافه احتمال بازگشت اسید معده به مری یا همان رفلاکس را افزایش میدهد که اغلب با سوزش سردل و طعم تلخ در دهان همراه است.
- سوءهاضمه: خرد نشدن کافی مواد غذایی باعث میشود آنزیمهای گوارشی سختتر عمل کنند. نتیجه این وضعیت سوءهاضمه است. حالتی که با احساس سنگینی، درد در ناحیه شکم و گاهی حالت تهوع همراه است و کیفیت زندگی فرد را کاهش میدهد.
تاثیر ارتودنسی بر سیستم گوارش
ارتودنسی دندان با اصلاح موقعیت دندانها و هماهنگ سازی عملکرد فک، عملا نقش یک «تنظیمکننده» برای کل فرآیند گوارش ایفا میکند.
وقتی بایت اصلاح میشود، سطح تماس دندانها افزایش یافته و نیروی جویدن به طور یکنواخت پخش میشود. این موضوع باعث میشود مواد غذایی کاملا خرد شوند و با بزاق دهان که سرشار از آنزیمهای لازم برای شروع هضم غذاست، به خوبی ترکیب شوند. به عبارت دیگر مرحله اول هضم که از دهان آغاز میشود، کاملتر انجام میگیرد.
نتیجه این فرآیند، کاهش بار کاری معده و بهبود جذب مواد مغذی در روده است. همچنین ارتودنسی میتواند الگوی بلع را اصلاح کند و از ورود هوای اضافی به دستگاه گوارش هنگام غذا خوردن جلوگیری کند، مسئلهای که در کاهش نفخ و رفلاکس بسیار موثر است.
آیا ارتودنسی در درمان مشکلات گوارشی من مناسب است؟
اگر هنگام جویدن غذا احساس درد یا خستگی فک دارید، یا حتی اگر دچار نفخ مکرر یا سوءهاضمه هستید، این علائم ممکن است نشانههایی از بایت نامنظم یا بهمریختگی دندانها باشد که بر عملکرد سیستم گوارش تاثیر میگذارد.
در چنین شرایطی، مراجعه به یک متخصص ارتودنسی اهمیت زیادی دارد تا وضعیت فک و دندانها به طور دقیق بررسی شود. انتخاب بهترین متخصص ارتودنسی در تهران میتواند تضمین کند که درمان مناسب و موثر انجام شده، بایت اصلاح شود و فرآیند جویدن و هضم غذا بهبود یابد.
مشاوره ارتودنسی برای درمان مشکلات گوارشی با دکتر خدیوی
همانطور که متوجه شدید، سلامت فک و دندانها نقش مهمی در عملکرد سیستم گوارش دارد و مشکلاتی مثل بایت نامنظم یا بهمریختگی دندانها میتوانند باعث سوءهاضمه، نفخ و رفلاکس شوند. اصلاح این ناهنجاریها علاوه بر بهبود زیبایی لبخند، با بهبود فرآیند جویدن تاثیر ارتودنسی بر سیستم گوارش را به خوبی نمایان میکند.
به منظور درمان مشکلات گوارشی با ارتودنسی مشورت با یک ارتودنتیست مجرب بسیار حائز اهمیت است. شما عزیزان میتوانید برای دریافت راهنمایی تخصصی و برنامه درمانی شخصیسازی شده به دکتر خدویوی مراجعه کرده و مسیر درمان خود را با اطمینان آغاز نمایید.